ရာသီလာစဥ္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းက ဘာေတြျဖစ္လာနိုင္သလဲ

အမ်ိဳးသမီး တေယာက္ အေနနဲ႔ ရာသီ လာခ်ိန္ ျဖစ္ေနတာ တခုတည္း အတြက္နဲ႔ ေတာ့ လိင္ဆက္ဆံမႈကို ေရွာင္ရွား စရာ မလို ဘူးလို႔ ဆိုႏိုင္ ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြ အတြက္ ဆိုရင္ ရာသီ လာခ်ိန္မွာ လိင္မႈ ကိစၥျပဳလုပ္ ရတာက တျခား အခ်ိန္ေတြ ထက္ေတာင္ ပို ၿပီး သာယာ ေက်နပ္စရာ ျဖစ္ေန တတ္ပါတယ္။ ဒီလို လုပ္တာကို တခ်ိဳ႕ကလည္း မီးနီျဖတ္ေမာင္းတယ္လို႔ တင္စားေျပာ တတ္ ၾကပါတယ္။ ရာသီလာခ်ိန္မွာ ေခ်ာဆီ လိုအပ္ခ်က္လည္း နည္းပါတယ္။ ေလ့လာမႈ အခ်ိဳ႕အရ မီးနီ ျဖတ္ေမာင္းျခင္းက ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း အပါ အ၀င္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ရာသီလာခ်ိန္မွာ ခံစား ရေလ့ရွိတဲ့ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ကိုလည္း သက္သာ ေစတယ္လို႔ သိရပါ တယ္။ International Headache Society က ထုတ္ေ၀တဲ့ Cephalalgia ဂ်ာနယ္က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေလ့လာမႈ အရ လိင္ဆက္ဆံ ျခင္းေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕ေတြမွာ ေခါင္းကိုက္တဲ့ ေ၀ဒနာကို ေလွ်ာ့ခ် ေပးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို မလုပ္ခင္ လိင္ဆက္ဆံမႈကေနတဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ (STDs)ရဲ႕ အႏၲရယ္ နဲ႔ တျခား ေရာဂါ ပိုးကူးစက္ႏိုင္မႈ အလားအလာ ေတြကို နားလည္ ထားရမွာ ျဖစ္သလို အဲဒီ အခ်ိန္မ်ိဳး မွာလည္း ကိုယ္၀န္ ရွိသြားႏိုင္တယ္ ဆိုတာ ကို သိထား သင့္ပါတယ္။ မီးနီျဖတ္ေမာင္းေတာ့မယ္ဆိုရင္ သိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ ရာသီလာခ်ိန္မွာ လိင္ဆက္ဆံမယ္ ဆိုရင္ HIV လိုမ်ိဳး လိင္ဆက္ဆံမႈ ကေန တဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ကူးစက္ႏိုင္ တဲ့ အတြက္ ေဘးကင္း လံုၿခံဳတဲ့ လိင္ဆက္ဆံမႈ ျဖစ္ဖို႔ အေရးႀကီး တယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေရာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ကာကြယ္ ေရး စန္တာ က ဆိုပါတယ္။ ရာသီေသြးေတြ ထဲမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ ေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလို အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အႏၲရယ္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ကြန္ဒံုးကို အသံုးျပဳဖို႔ ဆရာ၀န္ေတြက ေလးေလး နက္နက္ တိုက္တြန္း ၾကပါတယ္။ ခ်ီကာဂိုမွာရွိတဲ့ Northwestern တကၠသိုလ္ရဲ႕ Feinberg ေဆးေက်ာင္းက သားဖြား/မီးယပ္ပညာ တြဲဘက္ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ Lauren Streicher က အႏၲရယ္ျဖစ္စရာ အေၾကာင္းရင္း ၂ ခု ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ “ကိုယ္ခႏၶာက ထြက္တဲ့ အရည္တိုင္း က HIV သို႔မဟုတ္ တျခား STI(လိင္ဆက္ဆံမႈ ကေန တဆင့္ပ်ံ႕ႏွံႏိုင္တဲ့ ေရာဂါ ပိုး) ေတြ ကို သယ္ေဆာင္ ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ရာသီလာေနခ်ိန္မွာ သားအိမ္ေခါင္း ကလည္း အနည္းငယ္ပြင့္ေန တတ္ပါတယ္။ အဲဒါက ဗိုင္းရပ္စ္ေတြကို ျဖတ္သန္းခြင့္ျပဳသလို ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ က်မ အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ကာကြယ္မႈေတြကို ျပဳလုပ္ေနတာနဲ႔ အမွ် ျပသနာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး ဆိုတာ ပါပဲ။” လို႔ ေဒါက္တာ Lauren Streicher က ဆိုပါတယ္။ တျခားေသာ ေရာဂါကူးစက္ျခင္းေတြလည္း ဒီလို အခ်ိန္မွာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး တေယာက္ရဲ႕ အဂၤါက pH အဆင့္ကို တလလံုးမွာ ၃ ဒသမ ၈ ကေန ၄ ဒသမ ၅ အတြင္းမွာ ထိန္းသိမ္းထားေပမယ့္ ရာသီလာခ်ိန္မွာေတာ့ pH အဆင့္ ျမင့္တက္သြားတတ္ပါ တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေသြးက pH အဆင့္ ျမင့္မားလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ vaginal yeast infection လို႔ေခၚတဲ့ မိႈပိုးေတြ ကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ျပန္႔ပြားေစႏိုင္ပါတယ္။ vaginal yeast infection ရွိရင္ ေရာဂါလကၡဏာေတြက ရာသီရက္မတိုင္မီ တပတ္ေလာက္မွာ ေပၚလာတတ္ၿပီး လိင္ ဆက္ဆံလိုက္ရင္ေတာ့ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ပိုဆိုးသြားေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရာသီလာခ်ိန္မွာ လိင္ဆက္ဆံလိုက္ လို႔ yeast infection လွ်င္လွ်င္ျမန္ျမန္ ျပန္႔ပြားသြားႏိုင္တယ္လို႔ တိတိက်က် ေျပာႏိုင္တဲ့ အေထာက္အထားေတာ့ မရွိေသးပါ ဘူး။ “တခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြ အတြက္ကေတာ့ လိင္ဆက္ဆံၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္တာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။” လို႔ Boston မွာရွိတဲ့ Massachusetts အေထြေထြေရာဂါ ကုေဆး႐ံုက သားဖြား/မီးယပ္ ဆရာ၀န္ ေဒါက္တာ Carrie Coleman က ေျပာပါတယ္။ “ဒါေပမယ့္ လိင္ဆက္ဆံခ်ိန္မွာ ဆီးအိမ္ကို ဘက္တီးရီးယားေတြေရာက္သြားဖို႔ ပိုၿပီးလြယ္ကူေနတာနဲ႔ ပို ၿပီးေတာ့ သက္ဆိုင္ႏိုင္ဖြယ္ရာ ရွိပါတယ္။ ရာသီလာခ်ိန္ မဟုတ္ရင္လည္း ဒါမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။” လို႔လည္း သူက ေျပာပါ တယ္။ ရာသီလာခ်ိန္မွာ လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခါ ကိုယ္၀န္ရွိသြားႏိုင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း အလြန္နည္းပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ မ မ်ိဳးဥ ထြက္ခ်ိန္နဲ႔ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ကြာေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခၽြင္းခ်က္ေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ရာသီ စက္၀န္းက ရက္တို (၂၁ ရက္ကေန ၂၄ ရက္ အတြင္း)ေနခဲ့ရင္ ဒါမွမဟုတ္ ရာသီလာခ်ိန္ၿပီးဆံုးခါနီးမွာ လိင္ဆက္ဆံမႈ လုပ္ ခဲ့ရင္ အမ်ိဳးသား သုက္ပိုးက အမ်ိဳးသမီး အဂၤါထဲမွာ ၅ ရက္ေလာက္ အထိ ဆက္လက္ ရွင္သန္ေနႏိုင္တဲ့ အတြက္ ကိုယ္၀န္ရွိ သြားႏိုင္ပါတယ္။ မီးနီျဖတ္ေမာင္းတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေခ်ာဆီလိုအပ္မႈ နည္းပါးႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဆင္းေနတဲ့ ေသြးေတြက လံု ေလာက္တဲ့ ေခ်ာဆီ သဖြယ္ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေရကို အေျခခံတဲ့ ေခ်ာဆီကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ေရကို အေျခခံတဲ့ ေခ်ာဆီေတြက ကြန္ဒံုးနဲ႔လဲ တြဲၿပီး သံုးလို႔ရပါတယ္။ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕မွာ ရွိတဲ့ ေဂ်ာ့၀ါရွင္တန္ တကၠသိုလ္ ေဆးေက်ာင္းက သား ဖြား/မီးယပ္ ပညာ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ James Simon က “ေရကို အေျခခံတဲ့ ေခ်ာဆီေတြ၊ ဆီလီကြန္ကို အေျခခံတဲ့ ေခ်ာ ဆီေတြက လိင္ကိစၥအတြက္ေရာ ကြန္ဒံုး အတြက္ပါ စိတ္ခ်ရပါတယ္။ ဆီကို အေျခခံတဲ့ ေခ်ာဆီေတြ အထူးသျဖင့္ တြင္းထြက္ဆီ ေတြကို အေျခခံတဲ့ ေခ်ာဆီေတြက ကြန္ဒံုးကို ပ်က္စီး ေစႏိုင္ပါတယ္။” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ရာသီလာခ်ိန္အတြင္းမွာ ဗိုက္နာတာ၊ ၀မ္းနည္းသလို ခံစားရတာ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္ဓာတ္က်တာစတဲ့ လကၡဏာေတြ ႀကံဳေတြ႔ ရတယ္ဆိုရင္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးေက်းဇူး ရႏိုင္တယ္လို႔ ေဒါက္တာ Lauren Streicher က ဆိုပါတယ္။ ဘာ ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ စိတ္ေက်နပ္မႈ အထြတ္အထိပ္ကို ရရွိခ်ိန္မွာ ထြက္လာတဲ့ endorphins ေဟာ္မုန္းက ရာသီလာခ်ိန္မွာ ခံစားရတဲ့ လကၡဏာ တခ်ိဳ႕ကို ေလွ်ာ့ခ်ေပး နိုင္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ အေနနဲ႔ ရာသီလာခ်ိန္မွာ တျခားအခ်ိန္ေတြထက္ပိုၿပီးေတာ့ လိင္စိတ္ ထက္သန္ႏိုးၾကားေနသလိုလည္း ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေဟာ္မုန္း အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစုဟာ တင္ပါး ဆံု ဧရိယာတ၀ိုက္မွာ ျပည့္ၾကပ္ေနသလို ခံစားၾကရၿပီးေတာ့ အဲဒါက လိင္စိတ္ကို တက္ၾကြေစပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြ အတြက္ ကေတာ့ စိတ္ခံစားမႈက အကဲဆတ္လြန္းေနၿပီး လိင္ဆက္ဆံခ်ိန္မွာ သက္ေတာင့္သက္သာ မရွိဘဲ ျဖစ္ၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေျခခံ အက်ဆံုး အခ်က္ကေတာ့ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ၂ ဦး ၂ဘက္ သက္ေတာင့္ သက္ သာရွိေရးကို ေသခ်ာေအာင္လုပ္ဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ “ကိုယ့္ အယူအဆနဲ႔ကိုယ္ ဘာမွ မလုပ္ပါနဲ႔၊ လက္ေတြ႔ ဘာမွ မလုပ္ခင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ႐ိုး႐ိုးသားသား ေမးျမန္းညွိႏိႈင္းမယ္ဆိုရင္ အေကာင္းဆံုး အေျခအေနကို ရပါလိမ့္မယ္။” လို႔ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ James Simon က ဆိုပါတယ္။ Credit : burma irrawaddy Today