လိင္ဆက္ဆံျခင္းေၾကာင့္က်န္းမာေရးထိခိုက္ႏိုင္ပါသလား သိခ်င္ရင္နိပ္ႀကည့္ေနာ္

 Globalization ျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြက အေနာက္တိုင္း ပံုစံအျဖစ္ အသက္၀င္လာပါၿပီ။ ဒီေတာ့ လူမႈေရး ျပႆနာေတြ ပိုရႈပ္ေထြးလာတယ္။ ကူးစက္မႈ ေရာဂါေတြကလည္း အခ်ိန္မတိုင္မီ ကတည္းက လက္ယပ္ေခၚ ေဆာင္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အစြမ္းထက္တဲ့ ေဆး၀ါးေတြ၊ နည္းပညာ ျမင္းမားတဲ့ ကုထံုးေတြ၊ ႀကိဳတင္ကာကြယ္နည္းေတြ ဘယ္လိုပဲ ဆန္းသစ္ တီထြင္ႏိုင္ပါေစ... သဘာ၀ရဲ႕ လႈံ႕ေဆာ္မႈေၾကာင့္လား... လူသားေတြရဲ႕ တက္မက္မႈေၾကာင့္လား... မေတြးတတ္ေတာ့ပါဘူး။ လိင္ျပႆနာေတြကို တားဆီးထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ ခက္လာတယ္။ ယေန႔ ရင္ဆိုင္ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကို ရႈျမင္ သံုးသပ္တဲ့အခါ အျမင္မတူရင္ အထင္လြဲခံရမယ့္ သေဘာပဲ ရွိပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ က်န္းမာေရး ျပႆနာေတြ မ်ားျပားေစကာမူ အဓိက ဦးတည္ခ်က္က သက္တမ္းေစ့ အသက္ရွင္ ေနထိုင္သြားဖို႔သာ အေရးႀကီးတာ မဟုတ္လား။ "လိင္ကိစၥကို သိပ္နားလည္ တတ္ကြၽမ္းလို႔ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ သိသေလာက္ ျမင္သေလာက္ ပညာေပးခ်င္ပါတယ္။" ပညာေပး အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ လိင္ကိစၥဟာ သဘာ၀တရားနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္။ လူေရာ၊ တိရစၦာန္ေရာ အဖိုအမ တိုင္းမွာ လိင္ဆက္ဆံျခင္း ရွိတဲ့အတြက္ ေလာကႀကီးမွာ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ပါတယ္။ ေကာင္းတာေရာ၊ မေကာင္းတာေရာ ဒြန္တြဲ ေနတယ္ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ သိသေလာက္ လိုက္နာသင့္တဲ့ အခ်က္ေလးေတြ ရွိသလို ကိုယ္လိုရာ ကိုယ္ေတြးၿပီး လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ေနတဲ့ သူေတြလည္း ရွိတယ္။ လိုက္နာသင့္တယ္ ဆိုတဲ့ အပိုင္းမွာ တစ္လင္ တစ္မယားစနစ္နဲ႔ ကာကြယ္ ေနထိုင္သင့္တယ္ ဆိုတာကို ေျပာခ်င္တာ။ လုပ္ခ်င္တာလုပ္ ေနၾကတယ္ဆိုတာ ဒီအေပၚမွာ ေယာက္်ားေရာ၊ မိန္းမပါ အရမ္း စိတ္အား ထက္သန္ၿပီး အမွန္တရားေတြ၊ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္ တာေတြကို မျမင္ေတာ့တဲ့ အပိုင္းေတြ ပါလာတာေပါ့။ ၾကားဖူးနား၀ကို အေျခခံၿပီး ေျပာရရင္ ဒီကိစၥကို ၀ါသနာပါလို႔ လုပ္တဲ့သူေတြ ရွိသလို အလုပ္သေဘာအရ လုပ္ေနတဲ့ သူေတြလည္း ရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ အျမင္အရ အဲဒီနည္းနဲ႔ေတာ့ ပိုက္ဆံ မရွာသင့္ဘူး။ တျခား ေကာင္းေရာင္း ေကာင္း၀ယ္ လုပ္စားသင့္တယ္လို႔ပဲ ျမင္တယ္။ လိင္ကိစၥကို သိပ္နား လည္ တတ္ကြၽမ္း ေနလို႔ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္က မေကာင္းဘူးလို႔ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေျပာေျပာ လုပ္ခ်င္တဲ့သူကလုပ္ ေနမွာပဲ။ ေနာက္ဆံုး အျမင္မတူရင္ ကြၽန္ေတာ့္ကိုပဲ အျပစ္တင္ သြားၾကမယ့္ အေနအထားမ်ဳိးရွိတယ္။ ကိုယ္တစ္ကိုယ္ စိတ္တစ္မ်ဳိးစီေလ။ သိသိႀကီးနဲ႔ မလိုက္နာတဲ့ သူက ျဖစ္ၿပီးမွ သိမွာ။ မေကာင္းမွန္းေတာ့ သိတယ္။ ေထြေထြထူးထူး မစဥ္းစားဘဲ ဒါကို အရမ္း၀ါသနာပါတဲ့ သူေတြက တကယ္ထိမွ သိမွာ။ မလုပ္တာ အေကာင္းဆံုး၊ လုပ္မယ္ ဆိုရင္လည္း ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံၿပီး ကာကြယ္သင့္တာ ကာကြယ္လို႔ပဲ ေျပာခ်င္တာ။ ကြၽန္ေတာ္ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားဘ၀ ေလာက္မွာတည္းက အိမ္နားကေဆးခန္းမွာ ဘယ္သူနဲ႕သြားၿပီး ဘာျဖစ္လာလို႔ ဆိုၿပီး လာျပတဲ့ သူေတြရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ဒီကိစၥနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ေထြေထြထူးထူးေတြ လုပ္လာၾကတယ္။ မ်ားေသာ အားျဖင့္ ဒီေဆးခန္းကို ဘယ္လို လူေတြလာလဲ။ လူေျပာ မ်ားတာကေတာ့ ဒီလို ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အလာမ်ားတယ္လို႔ ၾကားဖူးထားေတာ့ မေကာင္းဘူး ဆိုတဲ့အသိနဲ႕ ေရွာင္ၾကဥ္တယ္။ သူမ်ား ႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေယာက္်ားေရာ မိန္းမေရာ ထည့္လိုက္၊ ထုတ္လိုက္၊ ျပဳျပင္လိုက္နဲ႔ အကုန္လံုး အဆင္ေျပ ေနၾကတယ္။ မေကာင္းဘူး မလုပ္နဲ႔ ေျပာရမလား၊ ကိစၥမရွိဘူး လုပ္ခ်င္ရင္ လုပ္လို႔ ေျပာရမလား။ မေျပာတတ္ေတာ့ဘူး။ ၾကာလာရင္ ကင္ဆာဘက္ ေျပာင္းသြားမယ္။ ေနာက္ဆံုးရလာဒ္ ကေတာ့ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစမယ့္ အပိုင္းေတြလို႔ပဲ ထင္တယ္။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ေျဖရွင္းမယ္၊ ကိုယ္ျဖစ္ ကိုယ္ခံမယ္၊ မေၾကာက္ဘူး လုပ္ခ်င္တယ္ ဆိုလည္း မတတ္ႏိုင္ဘူးေပါ့။ ဖြဲ႕ႏြဲ႕ၿပီးေတာ့ ပညာမေပးတတ္ဘူးဗ်။ အခန္႔မသင့္လို႔ ေရာဂါ ကူးစက္ခံရၿပီ ဆိုရင္လည္း ျဖစ္ၿပီးမွေတာ့ မတတ္ႏိုင္ေတာ့ ဘူးေပါ့။ ေရာဂါကို ေခါင္းထဲကထုတ္ၿပီး က်န္းက်န္းမာမာေန၊ ေကာင္းေကာင္မြန္မြန္ စားေသာက္၊ ဘာသာေရး အားထုတ္၊ ေလ့က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္ရင္ သက္တမ္းေစ့ ေနၾကရမွာပါ။ ေသြးသြင္းမိလို႔ HIV ပိုး ကူးစက္ခံရတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မတန္ဘူးေပါ့။ တစ္ဖက္က ေသြးသြင္းေပးတဲ့ သူေတြကိုလည္း ေျပာခ်င္တယ္။ ဒီေသြးဟာ Save ျဖစ္လား၊ မျဖစ္ဘူးလား၊ ေသခ်ာရဲ႕လား ဆိုတာ စိစစ္ၿပီးမွ ေသြးသြင္းသင့္တယ္။ ခြဲစိတ္မႈတိုင္းက အေသးကေန အႀကီးအထိ ပိုက္ဆံေပးၿပီး ေသြးသြင္းရတာ မ်ားတာကိုး။ အသိမိတ္ေဆြေတြထဲမွာ ေသြးသြင္းၿပီး မွ ဘီပိုး၊ စီပိုး ကူးစက္ခံရတာမ်ဳိး ႀကံဳဖူးတယ္။ မျဖစ္သင့္ဘူး ေပါ့ေနာ္။ ဘီပိုးဆိုရင္လည္း ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ထားလို႔ ရတာပဲ။ ဒီတိုင္းျပည္မွာ အသိေနာက္က်လို႔ ကာကြယ္ေဆး ထိုးသင့္ ထိုးထိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ မထိုးႏိုင္ခဲ့ၾကဘူး။ ေ၀ဒနာရွင္ေတြကို အားေပးစကား ေျပာ႐ံုကလြဲၿပီး ဘာမွ လုပ္ေပးလို႔ မရဘူး။ အေနအထိုင္ မတတ္လို႔ ျဖစ္တာကေတာ့ ကိုယ့္ထိုက္နဲ႔ ကိုယ့္ကံပဲ။ ဒါက်ေတာ့ မေရွာင္တတ္ေတာ့ဘူးလား လို႔ပဲ ေမးလိုက္ ခ်င္တယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ တံေတြးကေနေတာင္ ကူးစက္ႏိုင္တယ္ ဆိုမွေတာ့ ေျပာရတာ ေတာ္ေတာ္ က်ပ္ေနၿပီ။ သမီးရည္းစားေတြ မနမ္းၾကနဲ႔လို႔ ေျပာလို႔လည္း မရဘူး။ တစ္လင္ တစ္မယားစနစ္ မက်င့္သံုးခင္မွာ လူေတြ တစ္ေယာက္ၿပီး တစ္ေယာက္ ေျပာင္းႏိုင္တာပဲ။ စုံတြဲေတြက နင့္မွာ ဘာေရာဂါရွိလဲ ဘယ္သူမွ မေမးဘူး။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ လက္မတြဲခင္ တစ္လင္ တစ္မယားစနစ္ မက်င့္သံုးခင္ ဒီလိုပဲ ေနခဲ့တာေပါ့။ ခုေခတ္က ေယာက္်ား မယူခင္ အကုန္စစ္ေဆးရမယ့္ သေဘာရွိတယ္။ စစ္ခ်က္ေတြယူၿပီး ကုလို႔ရတဲ့ ေရာဂါကု၊ ကုလ ို႔မရတဲ့ ေရာဂါမ်ဳိးဆို တစ္လင္ တစ္မယားစနစ္နဲ႔ သန္႔သန္႔ ရွင္းရွင္းေန။ လိုက္နာတာ မလိုက္နာတာ သူတို႔အပိုင္း၊ မျဖစ္မေန လုပ္ရမယ္ဆိုတာမ်ဳိး ကေတာ့ လံုး၀မရဘူး။ ကိုယ္မေျပာခင္ ကတည္းက လိင္ပညာေပးေတြ သိခ်င္ သိေနမွာပါ။ မလုပ္ခ်င္လို႔ မလုပ္တာပဲရွိမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ေယာက္မဟုတ္ တစ္ေယာက္ HIV ပိုး ကူးစက္ခံရၿပီဆိုလည္း ေနာက္ Generation အတြက္ ဘာလုပ္ရမလဲ။ ကေလး ယူလို႔ မရလို႔လား။ ရတာပဲ။ ဆရာ၀န္နဲ႔ ေသခ်ာ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ ၾကေပါ့။ သားသမီး မလိုခ်င္ေသးဘူး ဆိုရင္ ကြန္ဒံုးသံုး။ က်ဴးလြန္ေတာ့မယ္ ဆိုရင္ ဘယ္သူမွ ကြန္ဒံုး ေဆာင္ထားမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေတြ႕ဆံုတဲ့ ေနရာေတြေပၚမွာလည္း မူတည္ေသးတယ္။ ေနရာတိုင္းမွာ ကြန္ဒံုးရႏိုင္တယ္။ ပါးစပ္က ထုတ္ေျပာဖို႔ မလိုဘူး။ ေၾကာက္ရြံ႕ၿပီး ကြန္ဒံုးသံုးဖို႔ မေျပာျဖစ္တာလည္း ျဖစ္မွာေပါ့။ မေသခ်ာရင္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ထားပါ။ ႏိုင္ငံျခားမွာ အလုပ္ သြားလုပ္ေနတဲ့ ေယာက္်ားကို အိမ္ကေနထိုင္ၿပီး စိတ္ပူ စိတ္ဆင္းရဲ ေနမယ့္အစား ' လုပ္စရာ ရွိတာေလးလည္းလုပ္၊ ကြန္ဒံုး ေလးလည္းေဆာင္ထား၊ ယူၿပီးမွ ငါ့ကို စိတ္ဆင္းရဲေအာင္မလုပ္နဲ႔'လို႔ပဲ ေျပာရမွာေပါ့။ ေယာက္်ားနဲ႔ အကြဲမခံႏိုင္ဘူး ဆိုရင္ Safety ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခဲ့လို႔ပဲ ေျပာရေတာ့မွာေလ။ လိင္ပညာေပးတဲ့ ေနရာမွာ ကြန္ဒံုးသံုးသင့္တယ္ ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာမွမဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ကမၻာလံုး ေျပာေနၾကတာပဲ။ ကြန္ဒံုးကိုမွ မႀကိဳက္ဘူး ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ဘာမွ မေျပာေတာ့ဘူး။ လိုက္နာတဲ့ သူေတြအမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ေဆးလိပ္ မေသာက္ဘူး၊ ကြမ္းမစားဘူး၊ အရက္မေသာက္ဘူး၊ ငါတို႔က တစ္လိုင္းတည္း ဆိုတာမ်ဳိး ရွိတယ္။ သူတို႔ကို ၾကည့္လိုက္ရင္ အၿမဲတမ္း ေက်ာ့ေက်ာ့ေမာ့ေမာ့ ျပင္ျပင္္ဆင္ဆင္နဲ႔။ အဲဒီ တစ္လိုင္းတည္းကို စနစ္တက် ကာကြယ္ လိုက္နာ ေနဖို႔ပဲ လိုတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ သူငယ္ခ်င္းထဲမွာကိုက ကြန္ဒံုး သံုးေလ့မရွိတဲ့ သူေတြရွိတယ္။ အားလံုးက မိသားစု ဆန္ဆန္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေတြ႕ဆံုေနၾကေတာ့ လိင္ကိစၥေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး အခ်င္းခ်င္း လံုး၀မေျပာ သေလာက္ကို ရွားပါးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ့္ အေနနဲ႔ သိသေလာက္ ျမင္သေလာက္ပဲ ပညာေပးႏိုင္ပါတယ္။ မိမိဆႏၵတစ္ခုတည္းကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး က်က္စား ေပ်ာ္ပါး ေနၾကမယ္ဆိုရင္ အနာဂတ္ဟာ ဘာအေရာင္း ေျပာင္းၿပီး ဘယ္လို ရပ္တည္ေနထိုင္ သြားမလဲဆိုတာ ဘယ္သူကမ်ား သိႏိုင္၊ ျမင္ႏိုင္၊ ေျပာႏိုင္ပါမလဲ...